Na łamach The Journal of the American Medical Association opublikowano wyniki badania, w którym oceniano jak czas do rozpoczęcia leczenia (onset to treatment, OTT) tkankowym aktywatorem plazminogenu (tPA) wpływa na rokowanie pacjentów z udarem niedokrwiennym mózgu.

Do badania włączono 58 353 osoby leczone tPA z powodu udaru w przeciągu 4,5 h od pojawienia się pierwszych objawów. Mediana wieku badanych wyniosła 72 lata. Kobiety stanowiły 50,3 proc. badanych.

Wykazano, że mediana OTT wyniosła 144 minuty (IQR 115-170). U 9,3 proc. badanych (n = 5404) podawanie tPA rozpoczęto w przedziale 0-90 min. od pojawienia się objawów, 77,2 proc. badanych (n = 45 029) otrzymało leczenie pomiędzy 91. a 180. min., a u 13,6 proc. (n = 7920) czas OTT wyniósł 181-270 minut. Średnia punktacja w skali NIHSS (National Institutes of Health Stroke Scale) – oceniona u 87,7 proc. badanych przed rozpoczęciem leczenia – wyniosła 11 (IQR 6-17). Czynnikami, które skracały czas OTT były: rozmiar udaru (OR = 2,8; 95 proc. CI [2,5-3,1 na każde kolejne 5 pkt w skali NIHSS]), transport karetką do szpitala (OR = 5,9; 95 proc. CI [4,5-7,3]) i przyjazd do szpitala w czasie regularnej pracy lekarzy a nie w trakcie dyżuru (OR = 4,6; 95 proc. CI [3,8-5,4]). W sumie doszło do 5142 (8,8 proc.) zgonów wewnątrzszpitalnych, u 2873 94,9 proc.) pacjentów wystąpił krwotok wewnątrzczaszkowy, 22 541 (38,6 proc.) pacjentów wypisano do szpitala, a 19 491 (33,4 proc.) po wypisaniu ze szpitala nadal było samodzielnych. Skrócenie OTT o każde 15 min. wiązało się ze spadkiem śmiertelności wewnątrzszpitalnej (OR = 0,96; 95 proc. CI [0,95-0,98]; p < 0,001), redukcją ryzyka krwotoku wewnątrzczaszkowego (OR = 0,96; 95 proc. CI [0,95-0,98]; p < 0,001), większą szansą na samodzielność po wypisie (OR = 1,04; 95 proc. CI [1,03-1,05]; p < 0,001) oraz większą szansą na wyjście ze szpitala (OR = 1,03; 95 proc. CI [1,02-1,04]; p < 0,001).

Wyniki badania wskazują, że wczesne rozpoczęcie leczenia trombolitycznego u pacjentów z udarem wiąże się z redukcją ryzyka zgonu i krwotoku wewnątrzczaszkowego. Dodatkowo, w przypadku szybkiego podania tPA pacjenci mają większe szanse na wyjście ze szpitala oraz powrót do samodzielności.

Autor:

lek. Ewa Witkowska