Na łamach The Journal of the Medical Association ukazały się wyniki prospektywnego badania oceniającego w jakim stopniu cztery główne czynniki choroby sercowo-naczyniowej (nikotynizm, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia i cukrzyca typu 2) wpływają na ryzyko rozwoju choroby naczyń obwodowych (peripheral artery disease, PAD) u mężczyzn.

Do badania włączono 44 985 mężczyzn z ujemnym wywiadem w kierunku chorób sercowo-naczyniowych w momencie rozpoczęcia badania w 1986 roku. Badanych obserwowano przez 25 lat (do stycznia 2011), a obecność czynników ryzyka oceniano co 2 lata. Za klinicznie istotną PAD przemawiały amputacja kończyny, rewaskularyzacja, zwężenie światła naczynia ≥50 proc., indeks kostkowo-ramienny <0,90 lub rozpoznanie PAD postawione przez lekarza.

Podczas mediany follow-up, która wyniosła 24,2 lata (IQR 20,8-24,7 lat), odnotowano 537 przypadków PAD. Każdy z czterech branych pod uwagę czynników ryzyka istotnie i niezależnie  zwiększał ryzyko wystąpienia PAD. Częstość występowania PAD dostosowana do wieku wyniosła: przy nieobecności czynników ryzyka – 9 (95 proc. CI [6-14])/100 000 osobo-lat, dla 1 czynnika ryzyka – 23 (95 proc. CI [18-28])/100 000 osobo-lat, dla 2 czynników ryzyka – 47 (95 proc. CI [39-56)/100 000 osobo-lat, dla 3 czynników ryzyka – 92 (95 proc. CI [76-111])/100 000 osobo-lat, a dla 4 czynników ryzyka – 186 (95 proc. CI [141-246])/100 000 osobo-lat. Obliczono, że HR dla każdego kolejnego czynnika ryzyka wyniósł 2,06 (95 proc. CI [1,88-2,26]). U mężczyzn, u których czynniki ryzyka były nieobecne HR PAD wyniosło 0,23 (95 proc. CI [0,14-0,36]). Dodatkowo, w 96 proc. przypadków PAD (95 proc. CI [94 proc.-98 proc.]) w momencie postawienia rozpoznania obecny był przynajmniej jeden czynnik ryzyka. Ryzyko zachorowania na PAD u mężczyzn z 4 czynnikami ryzyka wyniosło w sumie 75 proc. (95 proc. CI [64 proc.-87 proc.]), a częstość występowania PAD w tej grupie badanych 3,5/1000 osobo-lat.

Wyniki badania wskazują, że nikotynizm, nadciśnienie tętnicze, hipercholesterolemia i cukrzyca typu 2 stanowią czynniki ryzyka w większości odpowiedzialne za rozwój PAD.

Autor:

lek. Ewa Witkowska