Xigris® (ludzkie rekombinowane aktywowane białko C) zostało wprowadzone do leczenia sepsy na podstawie obiecujących wyników badania PROWESS i miało stanowić przełom w farmakoterapii posocznicy. Niestety koniec drotrekoginy alfa nadszedł niespodziewanie szybko, a wszystko za sprawą badania PROWESS-SHOCK, które nie wykazało przewagi ludzkiego rekombinowanego białka C nad placebo w redukcji umieralności u chorych we wstrząsie septycznym. Xigris® usunięto z wytycznych Survining Sepsis Campaign, a następnie producent wycofał lek z rynku. Historię drotrekoginy alfa można by uznać za zamkniętą, gdyby nie wyniki badania opublikowanego w najnowszym numerze The Lancet Infectious Diseases, którego wyniki stoją w opozycji do badania PROWESS-SHOCK.

Kalil i LaRosa dokonali metaanalizy badań, dostępnych w bazach PubMed, Embase, Ovid, Cochrane Library, Evidence-Based Medicine i American College of Physicians Journal Club, dotyczących stosowania drotrekoginy alfa u dorosłych chorych z okresu dziesięciu lat (do 31 stycznia 2012).

W sumie do analizy włączono 9 badań kontrolnych (41 401 chorych) i 16 badań na pojedynczej grupie (5822 chorych) oceniających skuteczność leczenia drotrekoginą alfa oraz 20 badań (8245 chorych) oceniających bezpieczeństwo stosowania leku. Wykazano, że drotrekogina alfa redukowała śmiertelność wewnątrzszpitalną o 18 proc. w porównaniu do grup kontrolnych (RR=0,822, 95 proc. CI [0,779-0,867], p<0,0001, I2=40 proc.). Wynik ten był zbliżony do ogólnej redukcji śmiertelności jaką uzyskano w badaniu PROWESS (RR=0,851 [0,740-0,979]), jednak nieco niższy niż redukcja śmiertelności wśród bardzo ciężko chorych z badania PROWESS (RR=0,708 [0,590-0,849]). Analiza z użyciem skorygowanego współczynnika tendencji również wykazała znamienną redukcję umieralności (RR=0,844 [0,800-0,891], p<0,0001, I2=18 proc.). Co ważne, wyniki te nie uległy zmianie, po dołączeniu do analizy danych z badania PROWESS-SHOCK. Metaregresja wykazała, że skuteczność stosowania drotrekoginy alfa jest większa u chorych w cięższym stanie (p=0,04). W badaniach na pojedynczej grupie chorych śmiertelność wewnątrzszpitalna podczas leczenia drotrekoginą alfa wyniosła 41 proc. (95 proc. CI [35-48]) i była wyższa niż w badaniu PROWESS (31 proc. [27-36], p<0,0001). Istotne klinicznie krwawienie zaobserwowano u 5,6 proc. chorych (w badaniu PROWESS wystąpiło ono u 3,5 proc. badanych, jednak u chorych w ciężkim stanie mieściło się na podobnym poziomie).

Podsumowując, w badaniu wykazano, że stosowanie drotrekoginy alfa znamiennie statystycznie zmniejszało śmiertelność wewnątrzszpitalną oraz zwiększało ryzyko krwawienia u chorych z ciężką sepsą. Wyniki badania w większości zgadzały się z wynikami badania PROWESS i stały w opozycji do wyników badania PROWESS-SHOCK.

Autor:

lek. Ewa Witkowska