Okładka

Prezentowany na okładce obraz niderlandzkiego malarza okresu przełomu średniowiecza i renesansu – Hieronima Boscha (1450-1516) – Szarlatan należy do zaawansowanego okresu (ok. 1502 r.) twórczości mistrza późnej generacji prymitywistów niderlandzkich. Oryginał obrazu zaginął – dysponujemy jedynie doskonałą (?) kopią znajdującą się obecnie w muzeum municypalnym w Saint-Germain-en-Laye (Francja).

Obraz ukazujący parę hochsztaplerów – odpustowych kuglarzy-oszustów, okradających nieświadomie naiwnego obserwatora sztuczek, ma nas przestrzegać przed naiwną wiarą wynikającą z nieuwagi i nadmiernego zaufania do prawd objawianych.

Prezentowany na okładce obraz niderlandzkiego malarza okresu przełomu średniowiecza i renesansu – Hieronima Boscha (1450–1516) – Leczenie głupoty należy do środkowego (po 1491 r.) okresu twórczości przedstawiciela tzw. prymitywistów niderlandzkich – prekursora XX-wiecznego surrealizmu. Oryginał obrazu znajduje się obecnie w madryckim muzeum Prado.

Obraz przedstawia, w symbolicznej formie, późnośredniowieczne metody leczenia niedostatków intelektualnych przez usuwanie tzw. kamienia głupoty, a na to miejsce wlewanie do komór mózgu oleum – płynu mądrości, którego brak był powszechnie uważany za przyczynę „braku mądrości” lub niedorozwoju umysłowego.

Zabiegowi cyrulika „leczącego głupotę” przypatrują się: duchowny z dzbanem wina i zakonnica z księgą na głowie – symbole rozsądku i mądrości.